Algemeen
5G is de vijfde generatie mobiele communicatiestandaarden. Het is het label dat door de telecommunicatie-industrie is gelanceerd om de nieuwste mobiele communicatietechnologie aan te duiden. 5G is een volgende generatie van de op dit moment in Nederland veel gebruikte vierde generatie (4G) van mobiele communicatietechnologie.
ICT en telecombedrijven geven aan dat een verbeterde communicatietechnologie nodig is om de groeiende en veranderende databehoefte van burgers en bedrijven te kunnen opvangen. Het mobiele dataverkeer groeit zowel in privé datagebruik als zakelijk gebruik. Daarnaast wordt verwacht dat 5G allerlei nieuwe toepassingen mogelijk maakt voor bedrijfsleven en maatschappij:
- zelfrijdende auto’s
- precisielandbouw en industrie om efficiënter om te gaan met water, mest of bestrijdingsmiddelen
- verlenen van zorg op afstand
Er zijn in Nederland verschillende proeftuinen waar ze momenteel allerlei nieuwe toepassingen voor 5G testen. Een overzicht van deze zogenaamde 5G Fieldlabs zijn te vinden op de kaart met proeftuinen van Nederland Digitaal.
De Rijksoverheid reguleert de telecommunicatiesector zo veel mogelijk technologieneutraal met het doel dat telecomdiensten ontstaan die van zo veel mogelijk nut zijn voor de Nederlandse samenleving. Marktpartijen bepalen daarbij zelf welke diensten zij aanbieden en dingen in concurrentie met elkaar naar de gunst van klanten: burgers en bedrijven. Het is vervolgens eveneens aan marktpartijen om te bepalen hoe die klantvraag het beste kan worden bediend: met welke technologieën. ‘5G’ is daarom een ontwikkeling die vanuit de markt tot stand komt, gestoeld op de veronderstelling dat deze nieuwe generatie telecommunicatietechnologie de toekomstige vraag naar telecomdiensten door burgers en bedrijven beter kan bedienen.
Daarnaast verdeelt de Rijksoverheid (radio)frequenties. Het overgrote deel van de frequenties kan vergunningsvrij worden gebruikt (bijv. wifi) of er kan eenvoudig een vergunning voor worden aangevraagd. Alleen als de vraag naar frequenties groter is dan het aanbod, kan er een veiling worden georganiseerd. Dit laatste gebeurt over het algemeen voor de frequenties die gebruikt worden voor mobiele communicatie. De Rijksoverheid bepaalt echter niet welke technologie er gebruikt moet worden. Het beleid is technologieneutraal. Het is aan de vergunninghouder om te bepalen welke technologie hij wil gebruiken.
Bij het veilen van frequentieruimte ten behoeve van mobiele communicatie handelt de Rijksoverheid zo veel mogelijk technologieneutraal. De overheid schrijft bijvoorbeeld niet voor via welke technologieën de winnaars aan de veiling moeten gebruiken. Dat is - binnen kaders die de overheid stelt voor veiligheid en gezondheid - aan marktpartijen. Door het technologie-neutrale beleid kunnen telecomaanbieders elke frequentieband waar zij een vergunning voor bezitten gebruiken voor ‘5G-diensten’. Wel is het zo dat de Europese Commissie in beleidsdocumenten bepaalde banden - die in Nederland in 2020 en later worden geveild - als ‘5G-banden’ heeft bestempeld. Dat betekent in dit geval niet dat telecombedrijven die technologie moeten gebruiken en dat ze niet ook andere frequentiebanden kunnen gebruiken voor 5G.
Telecomaanbieders kunnen er zelf voor kiezen wanneer zij 5G-abonnementen aanbieden.
Veiligheid & gezondheid
Het kabinet heeft in juli 2019 maatregelen genomen om telecommunicatiediensten te beschermen tegen dreigingen als spionage en sabotage. Eén van deze maatregelen is het stellen van extra hoge eisen aan leveranciers van diensten en producten in de kritieke onderdelen van een telecomnetwerk.
- De overheid laat zich adviseren door wetenschappelijke adviesorganen zoals het RIVM en de Gezondheidsraad. Deze instanties concluderen dat in wetenschappelijke onderzoeken geen bewijzen zijn gevonden voor negatieve effecten op de gezondheid door blootstelling aan radiogolven (“straling”) onder de geldende blootstellingslimieten.
- Deze blootstellingslimieten worden in Nederland gehanteerd en Agentschap Telecom voert metingen uit in het gehele land om te controleren dat deze limieten worden gerespecteerd. De gemeten waarden bevinden zich ver onder de blootstellingslimieten.
- In Nederland houden de Gezondheidsraad en het RIVM nieuwe wetenschappelijke literatuur over de mogelijke gezondheidseffecten van elektromagnetische velden (“straling”) in de gaten. Zij informeren de overheid wanneer nieuwe inzichten aanleiding zouden geven om het beleid bij te stellen.
- Het Kennisplatform Gezondheid en Elektromagnetische Velden geeft op haar website antwoorden op vragen over de mogelijke gezondheidseffecten van elektromagnetische velden ('straling') en duidt wetenschappelijke onderzoeken. Tevens deelt zij kennis over dit onderwerp met de GGD’en.
- Naast het raadplegen van de website van het Kennisplatform, kunnen burgers en gemeenten contact opnemen met de lokale GGD bij verdere vragen rondom dit onderwerp.